HEL.A.S. 8-10/9 – Τα αστρονομικά (περίπου) IΙΙ

(συνεχίζεται από εδώ - και τελειώνει εδω)

ESA. Καταρχήν το μεγάλο-μικρό γεγονός. H Ελλάδα εδώ και μερικούς μήνες είναι μέλος του ευρωπαϊκού αντίστοιχου της NASA. Αυτό μεταξύ άλλων σημαίνει ότι πλέον έχει ανοίξει και για μας το παράθυρο στην «πρακτική» μελέτη του διαστήματος. Επίσης σημαίνει ένα καλό και ένα κακό νέο. Το κακό νέο είναι ότι για 6 χρόνια θα πληρώνουμε κάθε χρόνο ένα πόσο (μερικά εκατομμύρια ευρώ) στην ESA. Το καλό είναι ότι μέσα στα επόμενα 6 χρόνια το 80% αυτού του ποσου θα μας επιστρέφεται με την μορφή απορροφούμενων επενδύσεων σε «φορείς». Όπου φορείς είναι είτε πανεπιστήμια, είτε ερευνητικά ιδρύματα, είτε ιδιωτικές εταιρίες οι οποίοι θα παράγουν τεχνογνωσία ή υλικό το οποίο θα το χρειάζεται η ESA και θα τους το αγοράζει. Όπως είναι προφανές είναι πολλά τα λεφτά (Άρη) και μεγάλη η ευκαιρία για κέρδος και ανάπτυξη. Το δυστύχημα βέβαια είναι ότι αντί να έχουμε ήδη δεκάδες προτάσεις και ιδέες έτοιμες έπρεπε να περιμένουμε το συνέδριο για να γίνει κάποια αρχή. Το αστείο είναι ότι ελλείψει χρόνου (!) ποτέ δεν παρουσιάστηκαν τέτοιες προτάσεις και αντίθετα παρουσιάστηκε απλά η όλη διαδικασία και έμεινε στους συνέδρους να ευαισθητοποιηθούν και να ευαισθητοποιήσουν. Ο οργανωτής του συνεδρίου αργότερα μάλιστα μας είπε κατ’ ιδίαν ότι ήδη έχουν αρχίσει να συστήνονται «Space τάδε» εταιρίες εν Ελλάδι οι οποίες θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν της κατάστασης – με την κακή έννοια. Αν πάντως είσαστε ή ξέρετε κάποιον ο οποίος έχει μια εταιρεία που θα μπορούσε να κατασκευάσει ή ασχολείται ήδη με κάτι που είναι α. πρωτότυπο, β. πολύ συγκεκριμένο και γ. το οποίο και θα χρειάζεται η ESA, από γυροσκόπια μέχρι λογισμικό, υπάρχει δυνατότητα για εξέλιξη. Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι η ESA πήρε την πρωτοβουλία να συστήσει μια λίστα από περίπου 400 τέτοιους «φορείς» και να επικοινωνήσει μαζί τους προκειμένου να διερευνήσει αν υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον. Λιγότεροι από 100 απάντησαν. Επίσης ειπώθηκε ότι τα χρήματα είναι πολύ λίγα (ανά project) για να τραβήξουν την προσοχή μεγάλων εταιρειών όπως η Intracom και άρα κυρίως απευθύνονται σε εταιρίες 4-5 ατόμων που έχουν όρεξη για δουλειά σε μια λεγόμενη 'niche market' (βλ. τα (α) και (β) παραπάνω). Engineers αυτού του τόπου ενωθείτε δηλαδή: αν έχετε τις ιδέες το ελληνικό κομμάτι της ESA έχει τα λεφτά.

HEL.A.S. Ένα δύο άλλα πράγματα που έκαναν την παρουσία τους αισθητή στο συνέδριο ήταν από τη μία η γενικότερη δυστοκία και ο κυνισμός που επικρατούσε - στο «κατεστημένο» κυρίως. Χαρακτηριστική ήταν η έλλειψη απαρτίας κατά τη διάρκεια αρκετών από τις ενότητες (συμπεριλαμβανομένης και της γενικής συνέλευσης της Εταιρίας) αλλά και η γενικότερη περιρρέουσα ατμόσφαιρα που υπήρχε ότι δηλαδή «χωρίς λεφτά από ψηλά δε γίνεται τίποτα». Μάλιστα, για να μη ξεφύγουμε και από τα στερεότυπα, μετά από τη γενική συνέλευση τα μέλη κατέληξαν για φαγητό σε μια τοπική ταβέρνα. Η αλήθεια είναι ότι η έρευνα στην αστρονομία στην Ελλάδα αν εξαιρέσει κανείς τα πακέτα που πήρε από την Ευρωπαική Ένωση (τα λεγόμενα Πυθαγόρας Ι και ΙΙ τα οποία και τελειώσανε για την ώρα) δεν έχει από που να αντλήσει πόρους ή καθοδήγηση. Η πρόταση που ακούστηκε πολλάκις είναι ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένα «φορέας» από όπου οι διάφορες ερευνητικές ομάδες θα μπορούν να αντλούν χρηματοδότηση για μεταπτυχιακούς φοιτητές, έξοδα ταξιδιών και υποδομής. Αυτός ο φορέας θα μπορούσε να παρέχει και μακροπρόθεσμη καθοδήγηση για την έρευνα που θα υποστηριχθεί στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια βάση του δυναμικού που υπάρχει, των αναγκών και του τι συμβαίνει έξω. Για να θεσπιστεί κάτι τέτοιο ακούστηκε ότι το 3.5 πρέπει να γίνει 5 – υποθέτω ότι αυτό αναφέρεται στην % δαπάνη στην παιδεία/έρευνα – το οποίο με τη σειρά του για να επιτευχθεί χρειάζεται συνεχή πίεση σε πολιτικά πρόσωπα. Και τι πιο αρμόδιος φορέας από την ίδια την Εταιρεία – η οποία όμως αδρανεί εν μέρει και λόγω του προαναφερθέντος κυνισμού. Οπότε κάπως έτσι κλείνει ο κύκλος και συμπληρώνεται η εικόνα της παρακμής. Ακούστηκε και «η ανάγκη για ήρωες» αλλά από ότι (μου) φαίνεται αυτό που συμβαίνει είναι ότι όποιος είναι απ’ έξω δεν έχει τα μέσα να δράσει και όποιος είναι από μέσα ρέπει προς την αδράνεια ή έστω προς το να «κάνει τη δουλειά του» απλώς.